Dit event is al begonnen/geweest.

Rondleiding De Cruquius

Rondleiding De Cruquius

nov
10
2024
Cruquius
12.00 - 16.30
Uitgelicht
Aanmelden

Deelnemers 19 / 60

Plaats:
Cruquius - Noord-Holland
Deelnemers:
Min. 5 - max. 60

Deelnemers 19 / 60

Leeftijd:
30 - 55 jaar
Kosten:
€ 13,50
Uitleg kosten:
Ticket kosten + rondleiding
 

Deelnemers 19 / 60

Omschrijving

Cruquius Museum, gevestigd in een rijksmonument, vertelt het verhaal over de droogmaking van het Haarlemmermeer. Verwonder je over de kracht van 19de-eeuwse stoomtechnieken en de eeuwenlange strijd tegen het water.

Gevecht tegen het water
Eeuwenlang werd in het lage veengebied tussen Amsterdam, Haarlem en Leiden turf gewonnen. Zo ontstonden veenplassen die door stormen uitgroeiden tot grote meren. Uiteindelijk versmolten een vijftal meren tot het Haarlemmermeer, het grootste binnenmeer van Nederland. Het meer werd in de volksmond de Waterwolf genoemd, omdat het steeds grotere happen nam uit het omliggende land en zelfs hele dorpen van de kaart veegde.

Eén van de eerste plannenmakers voor de drooglegging van het Haarlemmermeer was Jan Adriaanszoon Leeghwater (1575-1650). Velen zijn hem in de loop van zo'n 200 jaar gevolgd. Al deze plannen stuitten op verzet van de grote steden. Leiden wilde vasthouden aan zijn visrechten en Haarlem verdiende fors aan de scheepvaart. Ook werd het water uit het Haarlemmermeer gebruikt om de grachten in de steden door te spoelen. Uiteindelijk was de overstromingsdreiging van Amsterdam en Leiden in 1836 voor koning Willem I het moment om tot droogmaking van het Haarlemmermeer te besluiten.

Naamgever Cruquius
Nicolaus Samuelis Cruquius (geboren Kruik) leefde van 1678 tot 1754. Hij was een Nederlandse landmeter, waterbouwkundig plannenmaker, cartograaf en astronoom. Cruquius, beroemd om zijn nauwkeurige weermetingen, geldt als een van de grondleggers van de meteorologie. Dankzij hem is Nederland in dit opzicht uniek, omdat in geen enkel ander land zo lang achtereen zonder onderbreking het weer is gemeten. Cruquius diende onder meer een plan in voor een uitwateringssluis bij Katwijk en een plan voor de droogmaking van het Haarlemmermeer. Beide plannen zijn tijdens zijn leven niet uitgevoerd. Hij was hierover teleurgesteld.

Windmolens versus stoommachines
Er brak een felle strijd uit tussen de voorvechters van het gebruik van windmolens en stoommachines. Nederland had een rijke en succesvolle traditie van droogmaken met windmolens. Met 166 windmolens zou de droogmaking kunnen worden gerealiseerd, maar toen de stoomtechnologie zijn intrede had gedaan bleek deze hypermoderne technologie al gauw een veelbelovend alternatief. De droogmaking van het Haarlemmermeer werd voor de in technische vooruitgang geïnteresseerde koning Willem I een prestigeproject (o.m. om het gezichtsverlies vanwege de Belgische onafhankelijkheid in 1830 te compenseren). Hij koos voor stoomkracht.

Ingenieurs en technici uit Nederland en Engeland berekenden dat drie reusachtige stoommachines voldoende zouden zijn om het meer leeg te pompen. Elk gemaal kreeg de naam van een beroemde Nederlandse waterbouwkundige: Leeghwater, Cruquius en Lynden.

De droogmaking van het Haarlemmermeer met stoomkracht markeert de doorbraak van de industriële revolutie in ons land.

Machine en mensen
In 1840 ging bij Hillegom de eerste spade de grond in voor het graven van de ringvaart. Acht jaar lang werd hard gewerkt aan de aanleg van de ringdijk en de ringvaart om het Haarlemmermeer. Duizenden grondwerkers moesten met schoppen en kruiwagens de bijna 63 kilometer lange ringdijk maken. De arbeiders sliepen in hutten van riet en stro. Na voltooiing van de dijk kon de droogmaking van het meer beginnen met de stoommachines. Voor de bediening van de gemalen waren smeerjongens, sjouwers, stokers en machinisten nodig. Ervaren machinisten, ondermachinisten en stokers werden uit Engeland aangetrokken.

Praktische informatie t.a.v. de Rondleiding
Er is een voorstelling om 13.00 uur en om 14.30 uur.
De voorstelling duurt zo'n 45 minuten.
Voor de voorstelling moet een toeslag van 2,50 betaald worden, bovenop het museumkaartje.
Gratis inschrijven
  •     02 September om 22:58 Noord-Holland
    heeft zich aangemeld.
  •     02 September om 22:57 Zuid-Holland
    heeft zich aangemeld.
  •     02 September om 18:33 Noord-Holland
    heeft zich aangemeld.
  •     01 September om 19:51 Flevoland
    heeft zich aangemeld.
  •     01 September om 12:39 Noord-Holland
    heeft zich aangemeld.
  •     31 August om 06:54 Noord-Holland
    heeft zich aangemeld.
  •     30 August om 23:19 Noord-Holland
    heeft zich aangemeld.
  •     25 August om 13:45 Noord-Holland
    heeft zich aangemeld.
  •     22 August om 08:27 Zuid-Holland
    heeft zich aangemeld.
  •     20 August om 19:41 Noord-Holland
    heeft zich aangemeld.
  •     19 August om 20:09 Noord-Holland
    heeft zich aangemeld.
  •     19 August om 18:05 Noord-Holland
    heeft zich aangemeld.
  •     19 August om 17:43 Utrecht
    heeft zich aangemeld.
  •     19 August om 17:28 Utrecht
    heeft zich aangemeld.
  •     19 August om 17:27 Zuid-Holland
    heeft zich aangemeld.
  •     19 August om 17:26 Noord-Holland
    heeft zich aangemeld.
  •     19 August om 17:26 Noord-Holland
    heeft zich aangemeld.
  •     16 August om 23:03 Noord-Holland
    heeft zich aangemeld.
  •     16 August om 21:59 Zuid-Holland
    heeft zich aangemeld.
  •     16 August om 21:20 Noord-Holland
    heeft zich aangemeld.

Uitgelicht & Aanbevolen

Stel een vraag  

HomeEventsFoto'sInloggen